Ik werk vooral seriematig en het liefst in een combinatie van beeld en woord.
Daarom noem ik mij beeldend woordkunstenaar.
Naar aanleiding van het geïllustreerde boek "Reisschilderingen" over 25 jaar reiservaringen kwamen er exposities van de originele olieverfschilderijen o.a. in Sneek bij Galerie Bakx, in Gouda tijdens het Schrijversfestival en bij NH Hotels Amsterdam Airport. De schilderijen zijn gemaakt in diverse stijlen, omdat ik toen nog erg op zoek was naar een eigen handschrift en deze uiteindelijk vond in wat ik kunst in beweging noem.
De voorstelling "Andorra" is opgenomen als illustratie in een kunstboek en is daarnaast een inspiratiebron geweest voor diverse dichters. Later heb ik "Andorra" nogmaals geschilderd in opdracht, maar dan in een andere kleurstelling. "Tsjechie" is opgenomen in een kunstgedichtenboek.
Verder is "Reisschilderingen" als prijs ingezet bij een Goudse netwerkclub en zijn geïllustreerde fragmenten verschenen als reisverhaal in de Balkster Courant.
Een serie over de Friese Elfsteden, 11 doeken van 50 x 50 cm, die in veel landen te zien is geweest. Na München, Straatsburg, Amsterdam, Krimpen aan de Lek, Lekkerkerk, Kopenhagen, Stockholm en Antwerpen, was de serie in 2016 te bekijken in WTC Expo Leeuwarden, waarmee de Elfsteden voor het eerst Friese bodem aandeden. Een plek waar ze volgens mij het meest thuishoren en het best tot hun recht komen.
Om die reden vond ik het een mooi idee toen ze in 2018, het jaar dat Leeuwarden culturele hoofdstad was, een prominente plaats in de binnenstad kregen aangewezen. Leeuwarden is tenslotte het begin- en eindpunt van de Friese Elfstedentocht.
Maar voor het zover was, vetrokken ze voor een paar maanden naar Ameland en naar een locatie in het buitengebied van Leeuwarden. Met de voorstelling "Sloten" nam ik al wel direct deel aan de slotmanifestatie ALLES VAN DE STRAAT, georganiseerd door het Fries Museum in samenwerking met Fryslân Culturele Hoofdstad (CH) 2018.
Vervolgens schreef ik bij elke stad een gedicht en verscheen het geïllustreerde kunstboekje “De geschiedenis van de Friese 11-steden in vogelvlucht”. Tijdens de expositie op het Amsterdamse Museumplein mocht ik daarvan een exemplaar overhandigen aan schrijfster Lulu Wang en voormalig directeur van het Van Gogh Museum, Axel Rüger. Ook is het boekje opgenomen op de officiële Friese schaatselfstedensite.
In het artikel op Trynwalden.nl noemt Gerhild van Rooij de legendarische Elfstedentocht op de schaats een toeristisch merk dat velen heeft geïnspireerd tot sportieve of artistieke prestaties. Ze legt daarmee de verbinding tussen de benefietsportprestaties van Olympisch zwemkampioen Maarten van der Weyden en ultrasporter Maarten van der Pal met mijn werk. Dat mijn boekje en kunst in deze context zijn geplaatst, vind ik een grote eer.
In opmars naar Leeuwarden CH 2018 besloot ik een groot doek van 2 x 1 meter te schilderen met alle voorstellingen van de Elfsteden bij elkaar. Dit doek heeft uiteindelijk maar liefst twee jaar jaar lang op twee prominente plekken in Leeuwarden gehangen: in Hotel WTC Expo en in de Kanselarij (een broedplaats waar onderwijs, bedrijfsleven en overheid elkaar ontmoeten met als doel de ondernemende en innovatieve kracht van Friesland te vergroten).
De lokale pers heeft er veel aandacht aan besteed. Ook is de voorstelling over twee pagina's breed in het kunstledenmagazine afgebeeld, dat werd verspreid onder de bezoekers van de Nationale Kunstdagen 2016 in Rotterdam Ahoy.
Leuk om nog te vermelden is dat een van mijn Vlaamse fans een heuse Connie Harkema-muur met ingelijste ansichtkaarten van de Friese Elfsteden heeft gemaakt.
In eerste instantie bestond de serie "Stadssonnetten" uit 12 schilderijen (90 x 120) over interessante Europese steden en NYC met bij elk schilderij een sonnet. Later kwamen daar allerhande vormen van toegepaste kunst bij, zoals met de hand genaaide kussens, een beschilderd tafeltje en lampenkappen, waardoor ik over deze serie relatief lang heb gedaan.
Al in 2012 konden geïnteresseerden tijdens een kunstmarkt op de luchtplaats van de voormalige gevangenis Blokhuispoort in Leeuwarden kennismaken met de Stadssonnetten toen ik daar "Praag" onder handen had.
De Stadssonnetten “Malmö” en “Parijs” zijn opgenomen in het Jaarboek Kunstenaars" van de Nationale Associatie voor Beeldend Kunstenaars, en "Parijs" en "Venetië" waren te bekijken op de Now Art Fair in het Rotterdamse Ahoy. Een tentoonstelling van de gehele serie kon in Brussel worden bezocht. Daarna stond het grootste gedeelte uit deze serie in de online collectie van Kunstuitleen Capelle en werden vier Stadssonnetten uitgelicht in "European Contemporary Artists 2016/2017" met daarbij een extra afbeelding op de cover. Tot slot is "Rome" opgenomen in het binnenwerk van de Rotterdamse Kunstkalender 2014 met op de cover “het Vrouwtje van Stavoren” uit de serie Friese Elfsteden.
Online zijn 4 Stadssonnetten gepubliceerd in Po-e-zine.
WONINGINRICHTING EN MUSEUM
Een voor mij heel nieuwe en zeer inspirerende ervaring was de expositie van de Stadssonnetten bij NewwDesign te Leeuwarden. Die keer stond namelijk niet mijn werk centraal, maar had de tentoonstelling tot doel de prachtige stijlvolle meubels van deze woonwinkel nog beter tot hun recht te laten komen. Door kleur, voorstelling en patronen op de meubels te laten aansluiten ontstond een evenwichtige totaalinrichting. De schilderijen (en ook een lamp) vormden zo een verlengstuk van het meubilair. Iets soortgelijks vond later plaats bij Stienstra Keukens in Grou.
Bij Museum De Bunker in Grou sloeg het Stadssonnet "Berlijn" tijdens de expositie over de Koude Oorlog zo aan, dat ik vanwege het grote enthousiasme heb besloten het werk aan het museum te schenken zodat het daar nu permanent is te bekijken.
Vanaf 2022 hangen de laatste 9 Stadssonnetten semipermanent bij Ouderenzorg Berchhiem in Burgum.
"Friesland in Europa" is een project, speciaal afgestemd op 2018 Leeuwarden Culturele Hoofdstad.
Het behelst meer dan 50 werken die in verschillende samenstellingen op verscheidene tijdstippen op diverse locaties in Friesland werden getoond.
Het is een samentrekking van de series Friese Elfsteden en Stadssonnetten met daarbij aanvullende deelseries. Werkend vanuit het ideaalbeeld - Friesland (met hoofdstad Leeuwarden) als voorbeeld van ruimdenkende gemeenschap binnen Europa; een plaats die openstaat voor samenwerking met andersdenkenden - ging ik met de nieuwe kunstwerken (drie aparte series van elk vier stuks) aan de gang. Ik wilde ze vanuit verschillende gezichtspunten belichten door de Friese hoofdstad enerzijds te presenteren als onderdeel van Friesland en Nederland met eigen gebruiken, en anderzijds als onderdeel van Europa.
AANVULLENDE SCHILDERIJEN EN DEELSERIES
De Friese Elfsteden staan voor de saamhorigheid onderling. Omdat Friesland meer is dan het vasteland alleen heb ik de serie "Zij horen er ook bij" over de vier Friese eilanden gemaakt.
Met de realisatie van "Verhaalportretten" wil ik de nadruk leggen op een aantal beroemde inwoners die vanuit Leeuwarden zijn uitgewaaierd naar verschillende delen van Europa c.q. de wereld.
Het draait in deze serie om de verhalen van grafisch kunstenaar M.C. Escher, danseres en vermeend spionne Mata Hari, dichter en romanschrijver J. Slauerhoff en kunstschilder Laurens Talma Adema.
Stuk voor stuk mensen die vanuit hun eigen Friese cultuur een kunstzinnige reis hebben ondernomen. Een reis waarbij zij zich hebben moeten openstellen voor andere culturen, net zoals wij dit vandaag de dag ook ( zouden moeten) doen.
De laatste serie die ik voor dit project maakte heet “Ingezoomd” (zie foto). Deze bestaat uit vier aan elkaar genaaide lappen stof met afdrukken van vlaggen, schilderijen en gedichten van Europa, Nederland, Friesland en Leeuwarden. Door vanuit het continent Europa naar Nederland en de provincie Friesland in te zoomen om ten slotte uit te komen bij de hoofdstad Leeuwarden wordt de titel van het project “Friesland in Europa” verklaard.
Omdat alle gedichten oproepen tot verdraagzaamheid, verbinding, saamhorigheid, harmonie en acceptatie, is in deze serie het iepen mienskip-idee het meest zichtbaar. Vanwege het internationale karakter is er ook een Duits- en Engelstalige tekst beschikbaar.
HISTORISCH ARCHIEF
Het complete project is gearchiveerd bij het Historisch Centrum Leeuwarden en online terug te lezen met daarbij alle andere exposities waaraan ik dat jaar heb deelgenomen, inclusief de aandacht hiervoor in de media en een overzicht van de expositielocaties.
DOCUMENTAIRE
Het video dag journaal LF 2018 van de Leeuwarder Courant, dat speciaal voor jongeren in het leven is geroepen, heeft een documentaire over het project Friesland in Europa gemaakt, dat in twee gedeeltes werd uitgezonden.
Het eerste gedeelte over de expositie in het Antonius Ziekenhuis Sneek (2e item)
Het tweede gedeelte over galerie Kunst in Beweging (3e item)
Onder het mom van "Toen ik later groot werd, had ik wel architect willen zijn, heb ik de serie "Harkitecten" gemaakt.
Deze serie van 5 schilderijtjes is gemaakt tijdens het begin van de coronacrisis, waarin ik merkte dat rust de manier was om structuur in de chaos om ons heen te scheppen.
Dit proces gebeurde niet alleen in mijn hoofd, maar ook in mijn kunst. De Harkitecten zijn daar een goed voorbeeld van. Nooit eerder heb ik zo ingetogen in lijnen en ritme gewerkt.
Bij de laatste voorstelling zat ik blijkbaar opnieuw goed in mijn vel, want die zit weer vol beweging. De kunst in beweging was terug.
Het corona regenboogproject bestaat uit 7 tekeningen met uitspraken in beeldvorm van de ministers Hugo de Jong en Mark Rutte die over een aantal jaren nog steeds herkenbaar zullen zijn.
Samen met de2 gedichten laten ze een indrukwekkend tijdsbeeld zien.
Het concept is bedacht door kunstenaar Richard van Ekeren.
De uitvoering is van mij, evenals de gedichten.
De tekeningen zijn gemaakt in acrylverf en acrylstift op papier. De regenboogkleuren staan voor de hoop die we zo nodig hadden en hebben.
Mijn oude fotolijstjesproject.
Zeker 20 oude fotolijstjes wachten op een nieuwe bestemming en wat is er nu leuker dan deze in te vullen met fleurige tekeningen van door onze bezochte plaatsen, Reisimpressies genoemd.
De Romantische Strasse, een route door Duitsland, is te zien geweest bij Bibliotheek Heerenveen.
Drie keer hetzelfde, drie keer anders
Ik had een breipatroon gemaakt voor een tochtrol in de galerie. Toen dit niet meer nodig was, bedacht ik me dat ik het breiwerk wel kon uitbreiden om er zo de torso mee aan te kleden die ik al een tijd had staan. Daarmee werd ze mijn eerste 'Huisvrouw'. Uiteindelijk groeide de Vrouw van Huizen uit tot een lamp en vloeiden er meerdere werken uit voort met hetzelfde thema in verschillende materialen.
Hetzelfde patroon voerde ik eerst door met het beschilderen van een bestaand beeld gevolgd door een schilderij. Vooral dit laatste was wezenlijk anders, omdat je dan het driedimensionale terugbrengt naar een plat vlak.
Het kleurgebruik is ontstaan uit de zakelijke kilte van het bankgebouw waarin ik mijn galerie had en waarvoor ik een tochtrol voor de schuifdeuren wilde breien. Rood zorgt voor het contrast.
Daarna hield ik twee schilderdoeken over in hetzelfde formaat (60x20) en besloot die te vullen met andere Huisvrouwen in een andere kleurstelling.
Deze serie heb ik gemaakt n.a.v. een quote van architect Aldo van Eyck (1918-1999): De steden die we bouwen zijn een voortzetting van ons gedrag. Wat we maken is wat we zijn.
Hiermee doelde hij op het verbrokkelde en geïndividualiseerde karakter van de maatschappij en de tegenstrijdige belangen. Stadsontwikkeling zou een bijdrage kunnen leveren aan de leefbaarheid binnen de maatschappij, waarvoor hier een aantal voorstellen.
De schilderijen zijn gemaakt in acrylverf en hebben een formaat van 40 x 120.
1. Groen is van oorsprong de kleur van hulp, ontspanning, bemiddeling, hoop, groei en toekomst. Doch de voorstelling is chaos en de kleur gifgroen. Dit werk staat voor de huidige stand van zaken, openstaand voor een verbeterde toekomst.
2. Oranje staat voor positiviteit, empathie, begrip en speelsheid. Wat vorm betreft ben ik uitgegaan van de contouren van gebouwen. De later toegevoegde flora en fauna ontstonden vanzelf door punten met elkaar te verbinden. Het zou een manier voor de aanpak van stadsverbetering kunnen zijn.
3. Paars staat voor rouw, ingetogenheid en verfijning. Het werk is rechthoekig en rechtlijnig. Ordening staat centraal. Links weerspiegelt een eerste aanpak en maakt nog een wat rommelige indruk. Aan de rechterzijde is al meer structuur in het geheel aangebracht. Winkels, natuur en fabrieken bestaan vreedzaam naast elkaar.
4. Geel is de kleur voor communicatie, intelligentie, educatie, besluitvorming, zelfkennis en contact en is daarmee de meest positieve voorstelling met hoop voor de toekomst. Een organisch weergegeven bebouwing met beplanting toegevoegd als kostbare diamanten.
Meer informatie over dit project vind je in het artikel dat ik schreef voor het online magazine van Platform GRAS.
De schilderijen hingen in de Bibliotheek Heerenveen en zijn nu te bezichtigen op de Art Wall van NHL Hogeschool Leeuwarden.
Naar aanleiding van de reizen door Zuid-Europa heb ik een serie gemaakt over het Alhambra in Granada.
Connie Harkema
Kunst Boeken Poëzie Reisverslagen
Eesterich 2
8722 HD MOLKWERUM
bezoek op afspraak
e-mail: connieharkemainfo@gmail.com
telefoon: 06 87 265 366
panellid Comité Kunstenaar van het jaar